Door de dreiging van een oorlog en de kans op grootschalige bombardementen besloot @gemeenteamsterdam in 1939 een schuilplaats voor kunstwerken te bouwen. Er werd gekozen voor een kunstbunker in de duinen van Castricum. Het zand op en rond de bunker zou voor extra bescherming en camouflage moeten zorgen. Er werd zelfs een klimaatsysteem geïnstalleerd om kunstwerken optimaal te kunnen bewaren. In april 1940 was de bunker klaar (📷1).
———
Toen in mei 1940 de oorlog uitbrak werden veel kunstcollecties in veiligheid gebracht. Kunstschatten uit het @rijksmuseum en het @stedelijkmuseum werden in de bunker in Castricum opgeslagen. De schilderijen hingen in stalen rekken aan een plafondrails. Één van de werken die naar Castricum werd gebracht was de Nachtwacht van Rembrandt. Dit topstuk was alleen te groot voor de ingang en werd daarom opgerold (📷3). Verder lagen er werken van Frans Hals, van Gogh, Jan Steen, Vermeer, Rubens en Van Ruisdael.
———
Tijdens de oorlog waren de Duitsers goed op de hoogte van wat er allemaal in de kunstbunker verborgen lag. Ze lieten de Nederlanders alleen rustig hun gang gaan. Uiteindelijk moesten de kunstwerken in het Führermuseum in Linz komen te hangen. Eind 1941 kreeg de Nederlandse overheid de opdracht de bunker in Castricum te ontruimen. De kunstwerken werden naar andere plekken gebracht. De Duitsers begonnen namelijk met de aanleg van de Atlantikwall langs de gehele Nederlandse kust. Rondom de kunstbunker werd een bunkercomplex, een radarinstallatie en een V1-lanceerbasis gebouwd.
———
Na de oorlog heeft de kunstbunker verschillende functies gehad. Een lokale boer gebruikte het onder andere als opslag voor zijn aardappels. Tegenwoordig worden er in de bunker nog steeds waardevolle dingen bewaard. Het filmmuseum @eye_film heeft er namelijk kwetsbare en brandbare nitraatfilms opgeslagen.
———
📷1-2: Kunstbunker in 1940 & 2021
📷3: Verplaatsing van de Nachtwacht van Castricum naar de kunstbunker van Heemskerk