De kou was in die periode voor Nederland niet de enige vijand, want het Franse leger was de landsgrenzen binnengevallen. Over de bevroren rivieren en zonder al te veel tegenstand trokken de Franse troepen razendsnel op. Op 19 januari 1795 trokken de Fransen Amsterdam binnen.

————

De Nederlandse vloot was door ijsvorming in de problemen gekomen. De oorlogschepen moesten uitwijken naar de havens van Amsterdam, Enkhuizen en Het Nieuwe Diep (bij Den Helder). Bij het Nieuwe Diep lagen 14 Nederlandse oorlogschepen met aan boord 850 kanons (😏) vast in het ijs. De Franse legerleiding besloot direct troepen richting Den Helder te sturen. Vanaf dit moment verschillen de Franse en de Nederlandse verhalen van elkaar.

————

De Fransen beweren over het ijs op de Zuiderzee te zijn getrokken. Ze zouden zich bij Het Nieuwe Diep uiterst stil gehouden hebben, zodat ze niet opgemerkt zouden worden door de Nederlanders. Eenmaal in positie zouden ze de schepen op een heroïsche manier over het ijs bestormd hebben. Ze zouden aan boord zijn gegaan waarna de Nederlanders zich direct overgaven.

————

Nederlandse historici hebben onderzoek gedaan en vonden dat de Nederlandse vloot al op 21 januari opdracht had gekregen om de wapens neer te leggen. De Franse troepen waren ook niet over de Zuiderzee, maar via Haarlem en Alkmaar naar het noorden getrokken. Ook hebben er uiteindelijk slechts een handvol Franse ruiters het ijs getrotseerd om de overgave van de Nederlandse vloot in ontvangst te nemen.

————

Met deze gebeurtenis zijn een heleboel Franse schilders aan het werk gegaan. Op deze schilderijen is altijd een heel Frans leger te zien dat al schietend over het ijs de Nederlandse schepen bestormd. Dit blijkt dus een mooi stukje Franse propaganda. Uiteindelijk wordt deze gebeurtenis ondanks alles toch gezien als één van de weinige keren in de geschiedenis dat een landleger een vloot veroverde🧐.

————

📷: Schilderij van Charles Louis Mozin uit 1836.

‍