Hoe dacht de 'gewone' Nederlander over de Jodenvervolging?
Af en toe heerst er een beeld dat de Nederlandse bevolking onverschillig stond tegenover de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Klopt dit wel?
Historicus Bart van der Boom van de @universiteitleiden deed onderzoek naar hoe de ‘gewone’ Nederlander tegen de Holocaust aankeek. Voor zijn onderzoek analyseerde van der Boom ruim 160 dagboeken, geschreven tijdens de oorlog, van zowel Joden als niet-Joden. Uit zijn analyse komt een heel ander beeld naar voren.
———
Al vanaf het begin van de oorlog wordt duidelijk dat de dagboekschrijvers totaal niet begrijpen wat de Duitsers aan het doen zijn. Het feit dat Joodse leraren ontslagen en Joodse winkels geplunderd worden zorgt voor een schokgolf van verontwaardiging en onbegrip door de Nederlandse bevolking. ‘Blijf met je rotpoten van onze rotjoden af’, was een bekende leus tijdens de Februaristaking in 1941 en geeft eigenlijk goed weer hoe de ‘gewone’ Nederlander over de Jodenvervolging dacht.
———
Veel niet-Joodse dagboeken zeggen: ‘Ik vind dit vreselijk en iedereen vindt dit vreselijk’. Bijna alle Joodse dagboeken zeggen: ‘De niet-Joodse bevolking keurt dit volledig af’. Ook de Duitsers, die regelmatig proberen te peilen wat de stemming is, schrijven keer op keer dat de Jodenvervolging ervoor zorgt dat de volledige Nederlandse bevolking zich tegen hen keert.
———
Uit het onderzoek valt dus te concluderen dat het idee dat de Nederlandse bevolking onverschillig stond tegenover de Jodenvervolging onjuist is.
———
📷: @nationaalarchief