Ze waren speciaal ontworpen om zo veel mogelijk goederen te kunnen vervoeren, maar ook goed genoeg bewapend om aanvallen van piraten en vijanden te kunnen weerstaan. Gemiddeld was een spiegelretourschip zo’n 40 meter lang en werd het in 5 tot 8 maanden gebouwd.

———

Het woord ’spiegelretourschip’ komt van de boven- en onderspiegel aan de achterzijde van het schip die doorgaans rijkelijk versierd werd (📷2). Daarnaast waren de schepen in staat om van Europa naar Azië en weer terug te varen (retour). Een enkeltje Nederlands-Indië was een reis van een half jaar.

———

In het vrachtruim, onder in het schip, werden handelswaar en goederen opgeslagen. Hierin kon een koebrugdek (2) worden geplaatst: dat was een extra verdieping waarop meer goederen of manschappen geborgen konden worden. Het plafond was op het koebrugdek zo laag, dat men er nauwelijks rechtop kon staan.

———

Op het overloopdek (3) stonden het zwaarste geschut en bevond zich ook de kombuis (de gaarkeuken voor de bemanning). Op de achterzijde van het schip was een verhoogd gedeelte dat het bovenkampanjedek werd genoemd. Hieronder bevonden zich de vertrekken van de kapitein en zijn officieren. Het navigeren en het aansturen van manschappen werd ook vanaf het bovenkampanjedek gedaan.

———

Naast de spiegelretourschepen gebruikte de VOC ook andere, meestal kleinere schepen zoals de hoeker, het galjoot, het jacht, de pinas en het fluitschip.

———

Bron: VOC-kenniscentrum

‍