De Vlaamse Gerard Mercator maakte de eerste kaart van de Noordpool
In 1569 introduceerde de cartograaf Mercator een baanbrekende kaart die de kijk op de aarde veranderde
Met zijn Mercator-projectie slaagde hij erin om de gebogen lijnen van de bolvormige aarde om te zetten naar een platte kaart. Dit resulteerde wel in de vergroting van de landmassa’s aan de boven- en onderkant van de kaart, terwijl de landen rond de evenaar kleiner werden weergegeven. Bijvoorbeeld: op een wereldkaart (met de Mercator-projectie) lijkt Groenland even groot als Afrika, terwijl Afrika in werkelijkheid 14 keer groter is. Ondanks dit verschil wordt de Mercator-projectie tegenwoordig nog steeds veelvuldig gebruikt.
Op zijn kaart uit 1569 plaatst Mercator een klein kaartje van de Noordpool in de linkerbenedenhoek. Een opmerkelijke kaart, met een draaikolk, vreemde wezens en een magnetische berg. Aangezien Mercator zelf nooit de Noordpool had bezocht, baseerde hij zich op eerdere reisverslagen. Een van deze verslagen was afkomstig van een Engelse monnik uit de 14e eeuw die naar Noorwegen reisde. Dit verslag gaf Mercator het idee dat er een enorme magnetische rots precies op de pool moest zijn.
Mercator verdeelde de Noordpool in vier stukken, gescheiden door stromend water, die samenkwamen in een draaikolk in het midden. Dit idee haalde hij uit de verslagen van twee ontdekkingsreizigers die in de 16e eeuw naar Canada’s noordelijke gebieden trokken. Zij beschreven hevige stromingen die zo krachtig waren dat ze hele ijsbergen meetrokken. Volgens Mercator zouden alle vier de stukken van de Noordpool ook bijzondere kenmerken hebben, zo zou er een gebied de woonplaats zijn van een groep kleine mensen.
De kaart van Mercator werd in de loop der tijd meerdere malen geüpdatet. Vanaf 1636 verdwenen de vier regio’s, de draaikolk en de magnetische berg van de beschikbare kaarten. Vanaf dat moment werd de Noordpool realistischer afgebeeld als een groot stuk land met omringende eilanden.