De oudste roman van Nederland werd geschreven door twee vrouwen

De oudste roman van Nederland werd geschreven door twee vrouwen

In 1782 schreven Betje Wolff en Aagje Deken de briefroman: De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

DOOR:
Axel Stam
Sunday
1
September
2024
De oudste roman van Nederland werd geschreven door twee vrouwen

Elisabeth (Betje) Wolff werd geboren in 1738 in Vlissingen als dochter van een koopman. Ze schreef enkele dichtbundels en satirische pamfletten. Hier werden vaak de streng gelovigen op de hak genomen. Door deze werken was ze een bekende naam geworden, maar lang niet door iedereen geliefd. Agatha (Aagje) Deken, geboren in 1741, was vanaf haar vierde wees en groeide op in Amsterdam. Ook zij schreef en dichtte. In 1776 begon er een briefwisseling tussen beide vrouwen, wat later dat jaar resulteerde in een ontmoeting.

De vrouwen bleken weg te zijn van elkaar en werden hartsvriendinnen. Na de dood van de man van Wolff in 1777 gingen ze zelfs samenwonen. Vanaf dat moment deden zij alles samen. Ze schreven talloze boeken, gedichten, pamfletten en brieven. In 1782 schreven ze hun bekendste werk: De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart. Dit wordt vandaag de dag gezien als de eerste Nederlandse roman. Het werk was zo populair dat Wolff en Deken klaagden dat ze continue lastig werden gevallen door ‘fans’ die hun wilden zien schrijven.

In hun boek beschrijven de vrouwen de belevenissen van het jonge meisje Sara. Zij streeft ernaar om een zo goed mogelijke burger te zijn en als vrouw ook zelfstandig na te denken. Dit stond in de tijd van de Verlichting centraal. Grappig is dat alle namen van de personen in de briefroman referenties zijn naar hun karakter. Zo heb je Sara Burgerhart, haar voorbeeldige echtgenoot Hendrik Edeling en de onaardige juffrouw Slimpslamp.

In 1788 verhuisden Wolff en Deken vanwege hun partriottische (anti-Oranjes) opvattingen naar Frankrijk. Wegens financiële noodzaak keerden ze echter in 1797 terug naar Den Haag. In 1800 schreef Wolff: ‘dat wij geen grooter verdriet kunnen vooruitzien dan dat zy my of ik haar waarschynelyk zal overleven’. Na een lang ziekbed stierf Betje Wolff op 5 november 1804. Aagje Deken stierf slechts 9 dagen later. Ze zijn in hetzelfde graf begraven op de begraafplaats Ter Navolging in Scheveningen.

No items found.