In Zeeland liggen in totaal zo’n 38 van deze zogenoemde vliedbergen. Het zijn overblijfselen uit de 11e, 12e of 13e eeuw. Het zijn niet de meest spectaculaire elementen in het landschap, maar de geschiedenis van deze vliedbergen is dat wel.
———
De heuvels zijn restanten van mottekastelen. Karakteristiek voor het mottekasteel is een heuvel (een motte) waar een verdedigingstoren op stond. In sommige gevallen is in de berg een ringvormige verdieping zichtbaar die ooit een gracht moet zijn geweest. Deze vorm van kastelen onstond rond het jaar 1000 in Noordwest-Europa. In de 11e en 12e eeuw was dit het meest gangbare type kasteel.
———
Het kasteel was in feite een houten verdedigingstoren. Vanuit hier bestuurden de Zeeuwse ambachtsheren in de 12de en 13de eeuw hun gebied. Vaak stichtten ze ook een kerk in de nabije omgeving, waar dan vervolgens een dorp ontstond. Lang nadat de sporen van de toren zelf verdwenen zijn, is de heuvel het enige dat rest. In de loop van de eeuwen verloren de mottekastelen hun betekenis.
———
Kroniekschrijvers in de late middeleeuwen spreken van vluchtheuvels. Ze zouden speciaal gemaakt zijn om de voeten droog te houden indien er overstromingen waren. In de achttiende eeuw werd daarom de naam vliedberg (vluchtheuvel) bedacht. Sinds 1938 gelooft men pas dat de vliedbergen een krijgskundige functie hadden. Dit laatste wordt dus vandaag de dag als de waarheid aangenomen.
———
📷4: Reconstructie van een mottekasteel (Terra Maris)