Zo’n 1200 jaar geleden was Dorestad (📷2) de grootste en belangrijkste stad van Nederland. Het lag ongeveer op de plek waar nu Wijk bij Duurstede is. Dit was precies de grens tussen het Friese rijk in het noorden en het Frankische rijk in het zuiden. Door de samenkomst van twee rivieren was deze plek een belangrijke handelsplaats geworden (📷3). Er kwamen hier mensen uit heel Europa en die brachten onder andere edelstenen, zijde, zwaarden, slaven en sieraden mee.
———
Archeologen vonden in 1969 een fascinerend voorbeeld van deze handelsrijkdom: de fibula van Dorestad (📷1). Deze werd gevonden in een waterput bij Wijk bij Duurstede. Een fibula is een ander woord voor mantelspeld. Deze mantelspelden werden gebruikt om een jas of mantel dicht te houden, want de rits was natuurlijk nog lang niet uitgevonden.
———
De fibula is gemaakt van goud en ingelegd met verschillende kleuren glas, rode halfedelsteen (almandijn) en parels. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit almandijn uit India komt. Waarschijnlijk vindt het hele sieraad haar oorsprong in de Bourgondische ateliers uit de tijd van Karel de Grote. Je kan zien dat het een kerkelijk sieraad is, want in het design zijn twee kruizen opgenomen. Het is een zeer kostbaar object geweest en is waarschijnlijk gedragen door een hooggeplaatst persoon.
———
Waarom lag deze prachtige fibula op de bodem van een waterput?🤔Onderzoekers denken dat het daar doelbewust kan zijn geplaatst. Dorestad is namelijk niet altijd super veilig geweest. Tussen 834 en 863 werd het zo’n 16x geplunderd door Vikingen. Misschien heeft iemand het verstopt tijdens één van deze aanvallen in de hoop het later weer op te vissen. We zullen het nooit met zekerheid kunnen zeggen. Toen de 9e eeuw ten einde kwam raakte Dorestad in verval en namen andere dorpen en steden de handelsfunctie over. Of de Vikingen de oorzaak waren van dit verval is niet duidelijk.
———
Bron: @rijksmuseumvanoudheden